Η αρχαία Γορτύν ή Γόρτυνα (Γόρτυς στα Νέα Ελληνικά)

Ξεκινώντας από το Λέντα και περνώντας κατά σειρά από τα Χωριά Κρότο, Μιαμού, Πλώρα και Πλάτανο φτάνουμε στην Μητρόπολη που βρίσκεται δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας. Ο μεγάλης κυκλοφορίας εθνικός δρόμος προς το Ηράκλειο περνάει μέσα από το κέντρο της σημαντικής αυτής πόλης, που ήταν επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και για πολλούς αιώνες η πρωτεύουσα της Κρήτης. Η Γόρτυνα ανήκε στο Βορειοαφρικανικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Εδώ και 6000 χρόνια η περιοχή αυτή κατοικείται συνεχώς και στην περίοδο της ακμής της φέρεται να ήταν η πιο πολυκατοικημένη πόλη της Κρήτης (ο πληθυσμός της υπολογίζεται σε 35.000 έως 40.000). Ο Λέντας, ο τότε αρχαίος Λεβίν βρισκόμενος κοντά στα Μάταλα ήταν ένα σπουδαίο λιμάνι για την Γόρτυνα. Το λιμάνι αυτό ήταν ένας πολύ σημαντικός κόμβος μεταφόρτωσης μεταξύ Αιγύπτου και Ανατολής.

Με την αραβική κατάκτηση του 828 μ.Χ. η πόλη της Γόρτυνας έχασε τη σημασία της και τελικά εγκαταλείφθηκε για σχεδόν χίλια χρόνια έπεσε στη λήθη, μέχρι που ανακαλύφθηκε. Τα ερείπια της αρχαίας αυτής πόλης ήταν κρυμμένα μες στο χώμα και πνιγμένα μες στη βλάστηση.

Η παγκόσμια φήμη της Γόρτυνας οφείλεται στην μεγάλη αρχαιά Επιγραφή, που προέρχεται από το πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. Η λαξευμένη σε πέτρα Επιγραφή περιέχει το Αστικό Δίκαιο της πόλης της Γόρτυνας και είναι η αρχαιότερη ως σήμερα γνωστή χαραγμένη νομοθεσία του Ευρωπαϊκού χώρου. Το Ιδιωτικό Δίκαιο της Γόρτυνας είναι μια καταπληκτική μαρτυρία μιας δίκαιης και φιλελεύθερης νομοθεσίας. Η μεγαλύτεροι φιλόσοφοι της αρχαιότητας είχαν σε μεγάλη εκτίμηση τη νομοθεσία της Γόρτυνας για την προοδευτικότητα και την ελευθεριότητά της.

Ένα άλλο σημαντικό πράγμα είναι οτι κάθε δεύτερος στίχος παρουσιάζει κατοπτρική γραφή (που ονομάζεται »βουστροφηδόν», όπως το όργωμα από τα βόδια).

Οι αρχαία αυτή Επιγραφή βρίσκεται στη θέση που ανακαλύφθηκε το 1857: στον κεντρικό αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας (βόρεια του κεντρικού δρόμου), εντοιχισμένη σε ένα στρογγυλό κτίριο (Ρωμαϊκό Ωδείο). Η περιοχή αυτή φιλοξενεί στον ανοιχτό της χώρο τα ερείπια της Βασιλικής του Τίτου. Επάνω σε μια κορυφή υπάρχουν τα ερείπια της Ακρόπολης και του ελληνικού θεάτρου.

Νότια από τον εθνικό δρόμο υπάρχουν κρυμμένες σε ένα μεγάλο ελαιώνα άλλες αρχαίες ανασκαφές. Στην μεγάλη αυτή περιοχή και κάτω από ελαιόδεντρα μεγάλης ηλικίας μπορείτε να ανακαλύψετε τα ερείπια της αρχαίας πόλης, πολλά από τα οποία είναι σε πολύ καλή κατάσταση.

Πληροφορίες Γορτύν